نیر تبریزی
نیر تبریزی، محمدتقی
قرن: ۱۳ (۱۳۱۲-۱۲۴۸ ق)
عالم دینى، فقیه، خطاط و شاعر متخلص به نیّر، مشهور به حجت الاسلام تبریزى. در تبریز به دنیا آمد و در همان جا نشو و نما یافت و مقدمات را فراگرفت. وى از مشاهیر فرقه شیخیه در آذربایجان بود. او و پدرش از اولین کسانى هستند که بر مسلک على محمد باب ردّیه نگاشتند.
سپس به نجف رفت. پس از فراگیرى فقه و اصول و حکمت و کسب فیض از محضر علما به تبریز بازگشت. او به واسطه ى پدرش از شیخ احمد احسایى و نیز از شاگردان سید کاظم رشتى روایت کرده است. در خوشنویسى متبحر بود و با شعراى زمان خود از جمله: ادیب الممالک فراهانى، حاج فضلعلى مولوى متخلص به صفا، میرزا محمد ملا باشى طسوجى، حاج میرزا کاظم طباطبایى معروف به حاج وکیل، میرزا على منجم باشى و شریف العلماى اصفهانى مصاحبت داشت.
مرحوم نیر تبریزی در تبریز درگذشت و پیکرش به نجف منتقل و در وادى السلام مدفون شد.
از آثارش: «مفاتیح الغیب فى علم الائمة علیهم السلام»؛ رساله‌ى «علم‌الساعة»، در کیفیت علم ائمه علیهم السلام؛ تفسیر آیه «و ما خلقت الجن والانس»؛ رساله‌ى «نصرة الحق»؛ رساله‌ى «لمح البصر»؛ «صحیفة الابرار فى مناقب العترة الاطهار علیهم السلام»؛ «لآلى منثورة»؛ «لآلى منظومه» یا «اللآلى المنظومة»؛ مثنوى «در خوشاب فى جواب قاردوشاب» که رساله «توحیدیه» آقا میرزا محمود خویى معروف به اصولى را نقد کرده و تخلص خود را در این منظومه عمیداً قرار داده است؛ «آتشکده» در مراثى؛ دیوان شعر.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج۶، ص۸۱.
| شعرشناسی | * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری |
| قالب‌های شعر | *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی |
| سبک‌های شعر فارسی | * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو |
| شاعران پارسی گو: | همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14 |